در دنیای پرسرعت و پرهیاهوی امروزی توجه به سلامت و تغذیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی  از فاکتورهایی که بسیار تحت تأثیر افزایش سن می باشد، شادابی و سلامت پوست است. برای حفظ سلامت پوست لازم است که از سنین نوجوانی به این امر توجه مستمر شود. تغذیه سالم و استفاده خوراکی یا موضعی از محصولات طبیعی که برای پوست مفید هستند ازجمله بهترین راهکارها برای حفظ جوانی و تقویت سلامت پوست است. بنابراین، در این مطلب به خواص عسل و سایر محصولات زنبور عسل برای پوست می پردازیم تا شما عزیزان با یکی دیگر از فواید این محصولات برای سلامتی آشنا شوید.

عسل:

 عسل از زمان ابتدایی ترین تمدن ها در زمینه پوست کاربرد داشته است. در حال حاضر این نعمت پرخاصیت هم در زمینه های درمانی و هم مراقبتی برای پوست و مو مصرف می شود و حتی در برخی کشورها در فارماکوپه به صورت دوز درمانی تعریف شده است. خواص ضدمیکروبی این محصول اساس مصارف پوستی آن هستند و البته اثر ضدمیکروبی ممکن است بین انواع مختلف عسل متفاوت باشد. این خاصیت عسل عمدتاً مربوط به میزان آب کم، pH پایین، آزاد شدن پراکسید هیدروژن توسط آنزیم گلوکز اکسیداز، و وجود اجزای فعال زیستی مانند متیل گلیوکسال می باشد. عسل به ویژه برای پانسمان زخم و سوختگی مناسب است و در این زمینه مطالعات متعدد انجام شده است. به علاوه، برای درمان پیتیریازیس، شوره، درماتیت، پسوریازیس، و هموروئید استفاده شده است.

در زمینه آرایشی و زیبایی، عسل در فرمولاسیون محصولات مختلف ازجمله پماد لب، شیرهای پاک کننده، کرم های مرطوب کننده، لوسیون های تونیک، شامپوها، و نرم کننده های مو به کار می رود. در این گروه، عسل به عنوان نرم کننده، جاذب و حفظ کننده رطوبت، حالت دهنده مو، حفظ کننده جوانی پوست و پیشگیری کننده از چروک، تنظیم کننده pH، و جلوگیری کننده از عفونت های پاتوژنی استفاده می شود. معمولاً میزان 10%-1% عسل در این ترکیبات استفاده می شود ولی غلظت های تا 70% هم ممکن است به صورت مخلوط با انواع روغن، ژل، امولسیفایر، یا پلی مر تولید شوند. مکانیسم های عمده اثر عسل بر سلول های پوستی عبارتند از فعالیت آنتی اکسیدانی، القای بیان سیتوکین ها و ماتریکس متالوپروتئیناز، و همچنین انتقال اپی تلیال-مزانشیمال در اپیدرم زخمی.     

بره موم:

بره موم اغلب به صورت عصاره های آبی یا اتانولی استفاده می شود. فرم عصاره آبی می تواند در لوازم آرایش به عنوان ضدقارچ به کار رود و بره موم محلول در چربی در تولید رژلب مصرف شده است. در مطالعات مختلف نشان داده شده که بره موم برای رفع عفونت های پوستی و تسریع بهبود زخم به خصوص جراحت ناشی از سوختگی مفید است.

ژل رویال:

 ژل رویال اغلب در لوازم آرایشی و بهداشتی به صورت لیوفیلیزه است. هرچه درصد ژل رویال در محصولی بیشتر باشد، ویسکوزیته کرم کمتر می شود و جذب بهتری دارد بدون اینکه لایه چرب بر پوست باقی بماند. کرم های حاوی ژل رویال خصوصیات مرطوب کنندگی دارند و بهترین درصد ترکیبی این ماده در این محصولات 1-5/0 درصد می باشد.

گرده زنبورعسل:

 در تولید محصولات آرایشی، گرده گل به صورت عصاره آبی، لیوفیلیزه، و محلول در چربی استفاده می شود. مواد فعال آن قابل استخراج با آب، پروپیلن گلایکول، گلیسرین، و روغن ها هستند. عصاره های گرده زنبورعسل هم با غلظت 5-5/0 درصد در موارد آرایشی به کار می روند.       

موم:

موم برای مصرف آرایشی بعد از جداسازی عسل، ذوب شده و ناخالصی های آن جداسازی می شوند. انواع مختلفی از استخراج کننده های موم شامل خورشیدی، الکتریکی، یا بخاری برای این هدف به کار می روند. واکس زرد (Cera flava) و واکس سفید (Cera alba) هر دو برای تولیدمحصولات بهداشتی و آرایشی مصرف می شوند.  

زهر زنبورعسل:

 زهر زنبورعسل یا اپی توکسین به صورت پودری به رنگ زرد روشن استفاده می شود که به مقدار زیاد بوسیله بی حسی الکتریکی و جمع کننده زهر بدون آسیب رساندن به زنبورعسل جمع اوری می شود. سپس، این زهر تحت شرایط دقیق آزمایشگاهی خالص سازی می شود و در مرحله بعد در آب رقیق، سانتریفوژ، و لیوفیلیزه می شود و برای مصرف در مواد آرایشی در یخچال نگهداری می شود. در مواد آرایشی به علت اثرات حفظ جوانی، ضدالتهابی، ضدباکتریایی، ضدقارچی، و ضدویروسی به کار می رود. همچنین، برای تولید محصولات ضدآکنه، درمان پسوریازیس، درماتیت آتوپیک، و آلوپسی مصرف می شود.