ایران به لحاظ داشتن تعداد کلنی زنبور عسل رتبه سوم و از لحاظ تولید عسل رتبه چهارم جهان را به خود اختصاص داده است در حالی که به لحاظ تولید ژله رویال وضعیت مناسبی نداریم. ایران به رغم شرایط آب و هوایی مناسب و داشتن صنعت زنبورداری قوی، در سال های گذشته تنها به تولید عسل می پرداخته است و به دیگر محصولات متنوع زنبور عسل همچون تولید ژله رویال توجه چندانی نداشته است.
ایران با برخورداری 90 میلیون هکتار مرتع، 20 میلیون هکتار جنگل، 17 میلیون هکتار مزارع کشاورزی و باغات میوه و حدود 8000 گونه گیاهی خودرو و از سوی دیگر تنوع اقلیم، امکان کوچ زنبورعسل را میسر کرده و شرایط بالقوه توسعه این صنعت را فراهم نموده است. با توجه به وجود آب و هوای متنوع در نقاط شمالی و جنوبی کشور، هماهنگی و سازگاری مساعدی با شرایط زیست محیطی و فعالیت و بهره دهی این حشره را در تمام فصول سال فراهم می نماید.
تولید ژله رویال از جمله مشاغلي محسوب مي‌شود كه هم در داخل با اقبال مشتري روبه‌روست و هم بازارهاي صادراتي پرمخاطبي براي آن در خارج از مرزهاي كشورمان وجود دارد. قيمت جهاني هر كيلو عسل حدود 10تا20دلار است اما هر كيلو ژله رويال ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار به فروش مي‌رسد. نكته قابل توجه اين است كه در اغلب مناطق كشورمان قابليت پرورش زنبور عسل و تولید ژله رویال وجود دارد.
با سرمایه گذاری حدود 10 میلیون می توان زمینه اشتغال چندین نفر را فراهم نمود علاوه بر این حرفه تولید ژله رویال این قابلیت را دارد که بتوان این شغل را به صورت خانوادگی مدیریت کرد و زمینه افزایش درآمدی خانوار را فراهم نمود. در صورت فراگیری یکی از اعضا خانواده می توان تنها با دارا بودن 40 کلنی زنبورعسل تولیدی 10 کیلویی ژله رویال در سال را داشت و با توجه به قیمت 4 تا 6 میلیون ژله رویال ایرانی، سودآوری خوبی نیز به این لحاظ عاید زنبوردار خواهد شد.
- برگزار کننده: واحد تحقیق و توسعه شرکت عسل کوهدشت خراسان
- تاریخ برگزاری: 12 و 13 آبان 1395
- مدت زمان دوره آموزشی: 16 ساعت
- مخاطبین: زنبورداران، دانشجویان و علاقه مندان به پرورش زنبورعسل
- سطح برگزاری: کشوری با تمرکز بر استان های خراسان
- محورهای دوره آموزشی: روش های نوین برداشت ژل رویال
- محل برگزاری: مشهد مقدس، مرکز رفاهی دانشگاه آزاد اسلامی
- مدرس دوره: آقای محمدرضا کوهی، بنیان گذار تولید ژل رویال در ایران
- تعداد شرکت کنندگان: 170 نفر
چین یکی از کشورهای تولید کننده ژله رویال است که اغلب این حرفه در آنجا به صورت خانوادگی اداره میشود و به ازای هر کلنی در سال 12 کیلو ژله رویال برداشت می کند در حالی که میزان برداشت ژله رویال در زنبورستان های ایران به شیوه سنتی به ازای هر کلنی 10 تا 20 گرم می باشد این ماده مغذی دارای ارزش بالایی به لحاظ ارزآوری و اشتغال زایی برای کشور است و می توانیم با افزایش تولید ژله رویال ارزآوری کشور را تا 60 برابر افزایش دهیم. از طرفی ارزش افزوده بالای تولید ژله رویال زنبور عسل در بازارهای جهانی به لحاظ ارزآوری و از طرف دیگر نیاز روزافزون بازار داخلی به این ماده منحصر به فرد، لزوم برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت در بخش زنبورداری در جهت افزایش تولید ژله رویال در کشور ضروری به نظر میرسد.
استان خراسان به عنوان یکی از قطب های زنبوردای کشور و با دارا بودن قابلیت های طبیعی و انسانی در این حوزه می تواند نقش بسیار مهمی در این حرکت ملی ایفا نماید. با توجه به شیوه سنتی مرسوم در زنبوردای منطقه که تولید ژله رویال از هر کندو کمتر از 20 گرم است با برگزاری دوره های آموزشی توسط اساتید مجرب این حوزه با استفاده از روش های نوین می توان از هر کندو در کوتاه مدت سالیانه نیم کیلو ژله و در طرح پنج ساله از هر کندو چهار تا پنج کیلو ژله تهیه می شود.
شرکت تعاونی عسل کوهدشت خراسان در راستای ارتقای دانش فنی و کسب درآمدهای جدید زنبورداران دوره آموزش نوین تولید ژله رویال را به صورت تئوری و عملی در روزهای 12 و 13 آبان ماه سال 95 به مدت دو روز در شهر مشهد برگزار نمود. متاسفانه به دلیل دانش فنی پایین زنبوردارن و عدم آشنایی با روش های نوین تولید ژله رویال میزان راندمان و تولید ژله رویال با در نظر گرفتن پتانسیل های بسیار بالا در این بخش بسیار پایین است. متوسط برداشت ژله رویال در کشور که اغلب به صورت سنتی صورت می گیرد به ازای هر کلنی کمتر از چند ده گرم است اما کشورهای پیشرو با بکارگیری دانش بروز توانسته اند میزان عملکردی تا چند کیلو ژله رویال را به ازای هر کلنی در سال داشته باشند.
خوشبختانه با حضور و شرکت اساتید مجرب در دوره های ژله رویال در کشورهای پیشرو و الگوبرداری از روش های تولید ژله رویال بروز و با عملکرد بالا این علم در کشور بومی سازی شده است. استان خراسان به عنوان یکی از قطب های زنبورداری کشور می تواند با برگزاری دوره های آموزشی بروز و کاربردی سهم مهمی در تولید فرآورده های دارویی زنبورعسل داشته باشد. برگزاری دوره تولید ژله رویال در مشهد سرفصل جدیدی از دوره های آموزشی علم محور و کاربردی را برای زنبورداران استان خراسان ایجاد نمود و با استقبال بیش از 150 نفر از زنبورداران سراسر کشور زمینه ارتقای دانش فنی بهره برداران فراهم گردید.
